Yoga Nidra

Wat is Yoga Nidra

Yoga Nidra betekent Yoga Slaap. Het is een staat van bewustzijn, slapeloze slaap. De staat van Diepe Slaap.

De diepe slaapstaat is een staat waarin je helemaal naar binnen bent getrokken, maar volledig wakker bent, een slapeloze slaap. Het is een staat die voorbij gaat aan de waakstaat waarbij je wakker en alert bent en het gaat ook voorbij de droomstaat, waarbij er in je slaap dromen uit je creatieve chakra (5e chakra – keelchakra – Vishuddha) worden geuit.

Door verschillende oefeningen reis je door je bewustzijnsstaten en kun je in de staat van Yoga Nidra komen. Een bijkomstigheid van het beoefenen van Yoga Nidra is dat het erg ontspannend werkt. Een Yoga Nidra sessie kan hetzelfde effect brengen als drie á vier uur slaap.

Vier staten van bewustzijn

Het ontstaan van Yoga Nidra is ongeveer 1000 jaar geleden. De vier fasen zijn gerelateerd aan AUM en stilte. Voordat Yoga Nidra werd ontwikkeld bestond het concept turiya wel al. Je wilt met Yoga Nidra in de staat van turiya komen. De staat waarin je je bewust bent van een bestaan verder dan het fysieke lichaam.

• waken (A van AUM) 
• dromen (U van AUM)
• diepe slaap – prajna (M van AUM) – Yoga Nidra
• Turiya – de stilte

In Yoga Nidra verlaat je de Waakstand,

ga je door de Droomstaat heen,

de Diepe Slaapstaat in,

maar blijf je volledig wakker.

Samskara

Veel dagelijkse handelingen verricht je vanuit je onderbewustzijn. Daar sla je alle ervaringen, conditioneringen, als herinneringen op. Dit niveau van bewustzijn is de plek waar gedachten, emoties, beelden en sensasties heen gaan wanneer ze zich terugtrekken van hun acties in de Waakstaat en Droomstaat. Deze vormloze vormen of diepe gewoontepatronen worden samskaras genoemd en zijn de drijvende kracht achter karma.

Met intenties kun je de Samskaras zuiveren, herprogrammeren.

Intenties

Tijdens een Yoga Nidra sessie kun je een intentie zetten in je onderbewustzijn. Een zaadje dat je plant wat potentie heeft om te groeien. Dit wordt in het Sanskriet een Sankalpa genoemd.

Een voorbeeld is fietsen. Wanneer je eenmaal hebt geleerd te fietsen zul je het niet snel verleren. Zelfs wanneer je een lange tijd niet hebt gefietst en je stapt weer op een fiets, kun je nog steeds fietsen. Dit is geprogrammeerd in je onderbewustzijn.

Enkele voorbeelden van intenties die je kunt gebruiken:

• Ik ben gezond
• Ik sta open voor veranderingen
• ik ben beschikbaar
• ik ben zelfverzekerd
• ik word gewaardeerd
• ik ben trouw aan mijzelf
• ik ben vredig
• ik ben vriendelijk
• ik ben medelevend
• ik ben ontwaakt voor mijn hogere Zelf
• ik ben zelfgerealiseerd
• ik ben stralend
• ik ben een schepper
• ik ben blij
• ik ben veilig
• ik ben zelf minnend
• ik leef in overvloed

Gebruik dezelfde minstens drie weken achter elkaar.

Kosha’s

In de moderne psychologie wordt er onderscheid gemaakt in drie dimensies:

• bewustzijn
• onderbewustzijn
• onbewustzijn

In de yogafilosofie wordt dit onderscheid als volgt gemaakt:

• grove dimensie
• subtiele dimensie
• causale dimensie

Deze drie dimensies zijn onderverdeeld in de vijf kosha’s of subtiele lichamen die de totale uitdrukking van de menselijke persoonlijkheid vormen van de meest grove tot de meest subtiele dimensie van het bestaan. De vijf kosha’s kunnen in direct verband worden gebracht met de psychologische dimensies, fysiologische toestanden en diverse gewaarzijnsniveaus.

Kosha betekent bedekking. Ons bestaan bestaat uit vijf lagen (omhulsels) van dichtheid. Kosha’s bevatten of bedekken ons hoger bewustzijn. Dit zijn de vijf lagen:

1. Voedsellichaam – Annemaya kosha
2. Energielichaam – Pranamaya kosha
3. Zintuigelijk bewustzijn, mentaal – Manomaya kosha
4. Zelfbewustzijn – Vijnanamaya kosha
5. Spiritueel bewustzijn – Anandamaya kosha

Je kunt de lagen vergelijken als de russische Matroeshka poppetjes.

Annemaya kosha

Het fysieke, materiële lichaam. Ook wel het voedsellichaam genoemd. Het omhulsel van materie. Dit lichaam wordt in stand gehouden door voedsel. Hiervan zijn de meeste mensen zich het meest van bewust. Als we honger hebben wrijven we met de hand over de buik. Het stoffelijk lichaam van bloed, botten, vet en huid, dat door de zintuigen wordt waargenomen. Dit is het grofste niveau waarop de mens bestaat. Het gewaarzijnsniveau is van het fysieke vlak.

Pranayama kosha

Ook wel het prana- of energielichaam genoemd. Dit lichaam is subtieler dan annemaya kosha. Het etherische lichaam of energielichaam. Het omhulsel van vitale lucht. Dit lichaam is de overgang van het geestelijke lichaam naar het fysieke lichaam. Dit lichaam is de aura. Het gewaarzijnsniveau is hier dat van de fysiologische functies zoals bijv. de spijsvertering en de bloedsomloop.

Manomaya kosha

Het mentale lichaam Het is het omhulsel van de geest. De laag waarin het bewustzijn werkzaam is binnen de sfeer van de geest. Hier is gewaarzijn van de mentale en emotionele processen.

Vijnanamayi kosha

Dit is het astrale lichaam. Het omhulsel van de kennis/wijsheid. De dimensie van onze persoonlijkheid die werkzaam is op astraal niveau. Dit is het lichaam dat we ervaren als we dromen, als we uittredingservaringen hebben en verschillende soorten paranormale verschijnselen. Hier is gewaarzijn van het psychische en causale vlak.

Anandamaya kosha

Het verlichte lichaam. Het omhulsel van zaligheid. In deze laag zit ons Zelf. Dit is niet in woorden te beschrijven, alleen maar te ervaren. En dan is het eigenlijk ook geen ervaring meer, want dat zou het denken in beweging brengen. Men vertaalt het vaak als gelukzaligheid, maar in deze staat ben je noch gelukkig, nog ongelukkig.

Door het beoefenen van de vier laatste stappen van het achtvoudig pad: pratyahara, dharana, dhyana en samadhi, gaat een yogi langzamerhand haar of zijn annamaya kosha en pranayama kosha beheersen.

Beoefening van Yoga Nidra

De drie eigenschappen om de Yoga Nidra staat te bereiken:

1. passiviteit – niets doen, het opgeven van onnodig doelgerichte activiteit
2. focus – de aandacht erbij houden, op 1 ding focussen
3. ontvankelijkheid – loskomen van de identificaties, het aanvaarden van allerlei ervaringen, prettig of onprettig

Getuige en vastberadenheid: Hoe gebeurt dit, dat Yoga Nidra vanzelf komt? Als je geleidelijk aan steeds meer een houding van getuigen aanneemt ten opzichte van alles, zowel extern en intern, wordt het gemakkelijker om de inhoud van de mind opzij te zetten door simpelweg vastberaden te zijn. Dit heet sankalpa shakti. In zekere zin, je gaat er gewoon heen, leegmaken en Yoga Nidra betreden.

Het beoefenen Yoga Nidra is niet direct het oproepen van een prettig gevoel maar juist contact maken met dat wat nu in jou aanwezig is. Niet het doel (ontspanning), maar de “weg” hier naar toe staat centraal.

Het beste moment op Yoga Nidra te beoefenen is wanneer je bent uitgerust zodat je tijdens de diepe ontspanning niet in slaap valt.

Voordelen van Yoga Nidra:

• Herstellen van het lichaam door ontspanning (restorative)
• Opladen door de diepe ontspanning
• Loslaten van trauma’s en blokkades
• Verandering van de mind (gedachten en overtuigingen, samskaras)
• Leven op een andere manier